Wśród licznych przeszkód, z którymi na co dzień zmagają się osoby w kryzysie bezdomności czyli tzw. ludzie ulicy,
dla wielu jedną z nich jest również gambling. Choć zaburzenia hazardowe nie są pierwszą kwestią przychodzącą na myśl w temacie bezdomności, istnieje silny związek między tymi dwoma zjawiskami. Badania prowadzone w wielu krajach pokazują, że odsetek hazardzistów problemowych (tak określa się osoby uzależnione od gier hazardowych) w populacji osób bezdomnych jest znacznie wyższy niż w populacji generalnej, a uzyskanie przez nich pomocy – często trudniejsze. Świadomość społeczna jest jednak zdecydowanie za niska w stosunku do skali problemu.
Typy gier hazardowych
Totolotek, zdrapki i automaty
Największą popularnością wśród osób w kryzysie bezdomności cieszą się różnego rodzaju zdrapki, totolotek oraz automaty do gier (np. typu „jednoręki bandyta”). Są to gry łatwo dostępne, w szczególności te pierwsze – w większości kiosków i sklepów. Nie wymagają one szczególnych umiejętności ani nakładów finansowych, z tego względu też są często bagatelizowane. Regularne wypełnianie kuponu totolotka zazwyczaj nie jest postrzegane jako problem czy uzależnienie.
Gry karciane i zakłady sportowe
Pośród innych gier wymienić można zakłady sportowe oraz grę w karty (często w pokera), zwłaszcza w kasynach – także online. Właśnie od nich zaburzenia hazardowe często się rozpoczynają.
Kasyna internetowe
Niepokojący trend pojawia się też w kwestii hazardu w Internecie. Korzystanie z ogólnodostępnych komputerów czy telefonów komórkowych wiąże się ze szczególnym zagrożeniem, ponieważ silnie uzależniające gry dostępne są w urządzeniach mobilnych zawsze i wszędzie oraz wydawanie wirtualnych pieniędzy wydaje się pozornie nieszkodliwe.
Przyczyny zaburzeń hazardowych
Inne uzależnienia
Osoby z uzależnieniem, pytane o ich początki z hazardem, wymieniają szereg sytuacji. Gry są często związane z „rozrywkowym stylem życia”, a więc nadużywaniem alkoholu i substancji psychoaktywnych. Innym już w szkole podstawowej spodobała się dawka adrenaliny związana z ryzykiem, a także wyjątkowe uczucie towarzyszące wygranej, które popycha do kolejnej gry.
Odskocznia od problemów
Zatracenie się w grze jest również odskocznią od problemów. Ponadto środowisko graczy jest hermetyczne, osoby grające często nie zdają sobie sprawy z narastającego problemu otaczając się podobnymi sobie, którzy przejawiają podobne zachowania i akceptują siebie nawzajem.
Forma rozrywki
Grom hazardowym sprzyjają również hotele robotnicze czy nawet zakłady karne, stanowiąc łatwo dostępną i przyjemną formę spędzania czasu. Do kasyn online w poszukiwaniu rozrywki zaglądają natomiast znudzeni użytkownicy Internetu, skuszeni często reklamami.
Relacja między bezdomnością i hazardem
Hazard jako przyczyna kryzysu bezdomności
Uzależnienie od hazardu może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem bezdomności. Przede wszystkim powtarza się schemat, w którym osoby uzależnione z czasem tracą kontrolę nad grą, wydają całą pensję i oszczędności. Następnie pożyczają pieniądze, w rezultacie popadając w narastające długi, aż uzależniony traci wszystko, łącznie z miejscem zamieszkania. Problem często jest pogłębiany przez fakt, że osobom zadłużonym wydaje się, że jedynym sposobem na spłatę zobowiązań jest duża wygrana w grze.
Hazard jako sposób na wyjście z bezdomności
Z drugiej strony są osoby, które postrzegają hazard jako sposób na wyjście z kryzysu bezdomności. Mają nadzieję na dużą wygraną (np. w totolotka), która odmieni ich los, pozwoli kupić mieszkanie i ułożyć sobie życie na nowo.
Hazard a inne uzależnienia
Zaburzenia hazardowe często współwystępują z innymi uzależnieniami, np. od narkotyków czy alkoholu, albo komputera – przy korzystaniu z kasyn online. Ich diagnoza jest często więc utrudniona, ponieważ przysłonięta jest innymi problemami. Zaburzenie występujące samodzielnie jest natomiast trudniej zauważalne, gdyż nie wiąże się z oczywistymi oznakami wyniszczenia fizycznego. Pracownicy ośrodków dla bezdomnych podkreślają również, że nie mają wiedzy, jak pomóc hazardzistom.
Pomoc dla bezdomnych z zaburzeniami hazardowymi
Terapie i grupy wsparcia
Dostępne są terapie psychologiczne oraz grupy wsparcia dla hazardzistów. Wciąż jednak wiele osób jest nieświadomych możliwości otrzymania pomocy, zaburzenia hazardowe nie są bowiem traktowane jako problem podobny do alkoholizmu czy nadużycia narkotyków. Wśród osób korzystających z dostępnych form wsparcia jest duża grupa ludzi, których uzależnienie jest dzięki temu w remisji.
Przeszkody w uzyskaniu pomocy
Część bezdomnych wskazuje jednak na bariery uniemożliwiające podjęcie terapii, takie jak problematyczny dojazd czy brak spotkań w godzinach, które nie kolidują z pracą. Ponadto wielu ludzi wciąż nie traktuje swojej relacji z hazardem jako uzależnienia, co powstrzymuje ich przed szukaniem wsparcia.